LGS Anne Babalarına Öneriler
LGS sınavı yaklaşıyor. Sınav hazırlık süreci, sadece çocuğu değil ailenin tamamını etkileyen bir süreçtir. Bu sürecin verimli geçmesi, aile içinde iletişimin sağlıklı olması ile yakından ilgilidir.
Özellikle sınava az zaman kala stres faktörleri artmakta bu durum çatışmalara sebep olabilmektedir. Aşağıdaki yazımız LGS sınavı için anne-babalara öneriler sunmaktadır.
Ödevler, testler, deneme sınavları derken zaman çok hızlı geçti. Yapılan tüm çalışmaların karşılığının alınacağı sınava az bir zaman kaldı. Zihninizi en çok meşgul eden, aile içinde edilen sohbetlerde ilk gündem olan LGS artık çok yakında.
Anne baba olarak çocuğunuzun geleceği ile ilgili kaygı duymanızdan ve onun için en iyisini istemenizden daha doğal bir şey yok. Ancak unutmamalısınız ki sınava yaklaşılan günler çocuğunuzun da kaygısının yükseldiği dönemlerdir.
Sınavlara çocuklar birbirlerinden farklı şekilde tepki verirler. Bazı öğrenciler için sınava hazırlık ve sınav süreci eğitimin 'olağan' parçalarıdır. Bazı öğrenciler için ise oldukça kaygı vericidir. Bu çocuklarda başarısız olma korkusu o kadar yoğun yaşanır ki, sınav anında sahip oldukları bilgileri kullanmakta zorlanırlar.
Performansı olumsuz etkileyen kaygıdan kurtulmak için sadece çocuklara değil ailelere de görev düşmektedir.
Sınav kaygısını yaşayan öğrenciler sınava hazırlanırken, sınav anında ve sonrasında pek çok farklı belirti gösterebilir. Bu belirtiler zihinsel, duygusal ya da bedensel kökenli olabilir.
Deneme sınavlarında düşüncelerini toparlayamadığını, tüm çalıştıklarını unutmuş gibi hissettiğini, dikkatini veremediğini, konsantre olamadığını, soruları birkaç kez okumak zorunda kaldığını söylüyorsa ya da sınavın hemen öncesinde ve sınav sırasında çarpıntı ve düzensiz kalp atışı, düzensiz solunum ve solunumda güçlük, ellerde titreme ve ateş basması hissi, baş dönmesi, uyuşma, terleme ya da üşüme, mide bulantısı ve baş ağrısı, gerginlik ve sinirlilik, karamsarlık ve güvensizlik yaşıyorsa yüksek düzeyde kaygı yaşadığını söyleyebiliriz.
Uygun Model Olun
Ailenin çocuğa ve sınava ilişkin olumsuz düşünceleri çocuğun kaygı düzeyinde etkili olacaktır. Ailenin çocuğa güvenmemesi, sınavın çok zor olduğu ve çocuğun bu sınavı kazanamayacağı gibi olumsuz düşünceleri kaygıyı arttıracaktır. Anne baba olarak olumsuz düşüncelerinizi olumluya çevirmelisiniz. Çünkü kaygı bulaşıcı bir duygudur. Anneler, babalar çocukların en yakınındaki rol modellerdir. Eğer siz kaygılı olursanız çocuğunuzun da kaygılı olması ihtimali yüksektir.
Sınavlar öğrencinin kişiliğini değil, bilgisini ölçer. Sınavın bilgi yerine kendi kişiliğini değerlendirdiğine inanan çocuklar daha fazla kaygılanır. Ortaya çıkan kaygı, akıl yürütme ve soyut düşünme ile ilgili zihinsel faaliyetleri bozar.
Bu nedenle sınava yüklenen anlam, performans'', düşmesine neden olan en önemli faktörlerden biridir. Kendini sınav sonucuna göre "yetersiz" ve "değersiz" gören bir çocuğun mutsuz olacağı ve öz güveninin düşeceği, buna bağlı olarak da gireceği sınavlara yönelik korkusunun artacağı açıktır.
Çocuklara, girdikleri sınavın sonucu ne olursa olsun değerli olduklarını hissettirmek sanıldığı kadar zor olmayacaktır. Ona olan sevginizin belli koşullara bağlı olmadığını her durum ve koşulda sevip destekleyeceğinizi davranışlannızla ve sözlerinizle belli etmelisiniz.
Çabasını Takdir Edin
Çaba, zeka ve yetenek gibi değişim sağlanması mümkün olmayan özelliklerden farklıdır.
Çünkü çaba artınlabilir ya da azaltılabilir. Sınava hazırlanmak için elinden geleni yapan buna rağmen sınavdan beklentisinin altında sonuç alan bir çocuk, ailesinden ya da öğretmeninden sadece eleştiri alırsa kendini çaresiz hissedecektir.
Bu nedenle öncelikle gösterdiği çaba için takdir edilmeli ve sonrasında yaşanan soruna odaklanılmalıdır.
Olumluları daha fazla görün
Çocuğunuzun olumlu davranışlarını takdir etmeli, uygun olan her ortamda başarılarını övmelisiniz. Anne babasının kendine güvendiğini ve onu takdir ettiğini gören çocuğun kendine olan saygısı ve güveni de artacaktır. Sahip olduğu olumlu özelliklerin çevresi tarafından da fark edildiğini gören çocuk kendini daha güçlü hissedecek ve sorunuyla daha rahat başa çıkacaktır.
B planınızı birlikte oluşturun
"Bu yıl lise olmazsa" hangi alternatiflerin gündeme geleceği mutlaka önceden belirlenmelidir. Alternatifsizlik, var olan olağan gerginlik ve kaygıyı aşılması güç bir boyuta getirebilir.
Güveninizi hatırlatın
Anne ve babaların "sana güveniyorum" ifadesini öğrenciler genelde "senden bekliyorum" şeklinde algıladıklarından bu ifadeyi sıkça kullanmak olumlu bir etki yaratmamaktadır.
"Kesin kazanırsın" cümleyi, bazen "sen hiçbir şey yapamazsın" demek kadar tehlikeli olabilir. Eğer çocuğunuzun gerçekten çalıştığını gözleyebiliyorsanız "ne kadar emek harcadığını görüyorum, hiçbir emek karşılıksız kalmaz" demek daha etkili olabilir.
Beklentilerinizde gerçekçi olun
Her insanın yeteneklerinin sınırı ve ölçüsü vardır. Öğrenciyi sınırlarının üstünde zorlamak, ulaşamayacağı hedefler konusunda ısrarcı olmak gerginlik, kaygı, başarısızlık, güvensizlik ve mutsuzluk sonuçlarını doğurur.
Gerçekçi beklenti için çocuğunuzu iyi tanıma,' neyi başarıp neyi başaramayacağını bilmeli, onu özgün kişiliği içinde değerlendirmelisiniz.
Karşılaştırma yapmayın
Sık görülen bir davranış da belki motivasyon amaçlı başvurulan, ama asla motivasyon yaratmayan, çocuğunun başarısını yakın çevredeki diğer çocukların başarısıyla karşılaştırma eğilimidir. "Komşunun kızı gece ikiye kadar çalışıyormuş,
Onların ekonomik durumları iyi değil, ama çocuk zehir gibi, nasıl da çalışıyor, sen neden çalışmıyorsun anlamıyorum" türünde bir konuşma genellikle tartışmayla sonuçlanır. Çocuğunuzu sadece kendisiyle karşılaştırmalısınız.
Yani önceki başarısı, önceki davranış biçimleriyle şimdiki durumu karşılaştırmak daha olumlu sonuç verecektir. Üstelik çocuğunuzu başkalarıyla karşılaştırdığınız zaman onların da sizi başka anne babalarla karşılaştırma hakkı doğmuş olur.
Zaman çalıcılar
Son yıllarda sınava hazırlık sürecinde cep telefonu ve özellikle bilgisayarın bilinçli kullanılmamasının sorun haline geldiği görülmektedir. Bu konuda aile bireylerinin yazılı bir anlaşma yapıp uyutacak kuralları beklide esprili bir dille maddeler halinde sıralaması ve imzalaması iyi bir yöntem olabilir.
Kazanamazsa yaşayacağım ceza gibi göstermeyin
"Eğer kazanamazsan, faln okula gidersin." gibi sözler onun gideceği okulu, yapacağı işi sevmesine olanak bırakmaz. Çocuğun eğitim alabilmesi ve yararlanabilmesi ancak okulunu ve eğitimi sevmesiyle mümkündür.
Sürekli 'Çalış!' demek yerine, 'Ne yaptın, nasıl gidiyor, bizlerden bir isteğin var mı" tarzında bir yaklaşım tercih edilmelidir.
Sevgiyi şartlı sunmayın
Birçok öğrenci sınavı kazanamama durumunda anne ve babalarının kendilerine' sevgi ve güvenlerini kaybedeceklerini düşünmektedirler.
Başarılı ya da başarısız her koşulda onların yanında olabileceğimizi onlara hissettirmeliyiz. Sınavlar sadece birer fırsattır. Bu fırsatların bir şekilde telafisi vardır.
Aile, öğrenciye sınavın bir ölüm-kalım meselesi olmadığını, yararlanılması gereken bir fırsat olduğunu, bu fırsat kaçırılsa bile hayatta başka fırsatların onu beklediğini, bir kapı kapanırsa başka bir kapının açılacağını anlatmalıdır.
Huzurlu bir ortam yaratın
Her ailede zaman zaman olağan sayılabilecek tartışma ve çekişmeler olmaktadır. Olağan tartışmalar sağlıklı iletişimin de göstergesidir. Ancak tartışmaların huzuru bozacak düzeye gelmemesine özen gösterin. Sınav döneminde sakin ve huzurlu bir aile ortamına sahip çocuklar; verimli ve başarıyla sonuçlanan bir sınav dönemi geçireceklerdir. Çocuğunuzun başarısını değerlendirirken %50 oranında payınız olduğunu unutmayın.
Rehber öğretmeniyle iletişim halinde olun
Sınava hazırlık sürecinde birçok zorlu dönem, sorun, kaygı ile karşılaşabilirsiniz. Bunları daha kolay aşabilmek için rehber öğretmenle iletişim halinde olmanız, sorunları gecikmeden paylaşmanız problemlerin çözümünü kolaylaştıracaktır.
Sınav Günü için öneriler
Sınava birkaç gün kala eleştiri içerikli cümlelerden kaçınmalısınız. Sınava hazırlık sürecinde çocuğunuzun gerekli olan çabayı göstermediğini düşünüyorsanız, bu durumla ilgili eleştirilerinizi artık sınav sonrasına ertelemeniz gerekmektedir.
Bu durum sınavdan sonra mutlaka konuşulmalıdır ama sınava günler kala değil.
Sizin doğal ve rahat tavrınız çocuğunuza yansıyacaktır. "Heyecanlanma!" "Heyecanlanacak bir şey yok!" gibi cümleler çocuğunuzu rahatlatmak yerine tam tersine heyecanlanmasına neden olabilir.
Bu nedenle sınav akşamı ve sabahını günlük yaşam koşullannızı değiştirmeden olabildiğince doğal ve "her zamanki" gibi geçirmeniz daha yararlı olacaktır.
Sizin desteğinize ihtiyaç duyduğunu hissettiğinizde "Emeklerinin karşılığını alacağına inanıyorum." gibi sınava yönelik olumlu cümleler kullanabilirsiniz.
Sınav öncesi "iyi dilek" telefonları için önlem alın
Sınava bir gün kala yakın çevredeki birçok kişi özellikle aile büyükleri, akrabalar iyi niyetle, öğrencilere başarı dilemek amacıyla telefon etme gereksinimi duymaktadır.
Ancak iyi niyetle yapılan bu girişim genelde sınava girecek öğrencide ne yazık ki negatif bir etki yaratmaktadır.
"Başaracaksın, biliyorum, sana güveniyorum, hadi göster kendini, Başar ve çık, beyaz önlük sana yakışacak, iyi bir doktor olacaksın" gibi hoş görünen sözler öğrencilerde olağan sınav heyecanını arttırabilir.
Bu nedenle, bu tür telefon konuşmalarinda anne ve babaların ocuklarının bu konuşmalara katılmalarını çocuklarını koruma rolünü üstlenmelerinde, engellemelerinde yarar vardır.
Ya uyuyamazsa
Çocuğunuzun normaldeki uyku düzenini sürdürmesini teşvik edin. Sınavdan önceki gece normalde uyuduğu saatten daha erken yatmasına gerek yoktur.
İdeal olan iyi alınmış bir uyku olsa da. Uyuyamaması durumu da sizi endişelendirir. Uykusuz geçen bir gecenin etkisi ertesi gün.ogleden sonra saatlerinde ancak etkisini girmek düşünüldüğü kadar korkutucu sonuçlara hissettirmeye başlar, Yani uykusuz sınava girmek düşünüldüğü kadar korkunç sonuçlara yol açmaz.
Sonucu olumsuzlaştıran, bu durumu gereğinden fazla önemsememizdir. Ilik bir 1. duş alması, süt ya da bitki çayı gibi sakinleştirecek bir içecek tüketmesi gibi önerilerde bulunabilirsiniz.
Sınav günlerinde beslenmeye yönelik yapılacak değişiklikler öğrencinin metabolizmasını olumsuz etkileyebilir.
Bu nedenle sınav öncesi çocuğunuzu dışarıya yemeğe götürmekten kaçının; bu tarz etkinliklerinizi sınavlardan sonraya erteleyin.
Sınavdan önceki gün ya da sınav sabahında normalde tüketmediği gıdalar' tüketmesi konusunda ısrarcı olmayın. Dengeli bir kahvaltı hazırlayın. En ideali sabahları kahvaltı yapmaktır ama çocuğunuzun böyle bir alışkanlığı yok ise bunu dayatmak, abartılı bir kahvaltı hazırlamak sınav kaygısı ile birleşince mide bulantısına hatta kusmaya bile sebep olabilir.
Sınavdan önceki gün fiziksel ve zihinsel olarak aşırı yoracak faaliyetlerden uzak durun
Çocuğunuz dilerse son gün akşamına kadar ders çalışabilir. Son gün de ders çalışmak isteyen çocuğunuza, yeni bir şeyler öğrenmeye çalışmak yerine "tekrar testleri" çözmeye veya konu tekrarı yapmaya yönlendirebilirsiniz.
Sınava gireceği okulu mutlaka görün. Sınava gireceği okulu önceden görmek, sınıfın', sırasını öğrenmek sınav salonuna alındığında bir nebze de olsa rahat olmasını sağlayacaktır.
Sınavda yanında olması gerekenleri akşamdan hazırlamak hem sabah size zaman kazandıracak hem de kendisini daha rahat hissetmesine yardımcı olacaktır.
Öğrencinin sınav günü giyeceği kıyafetlerini bir gün önceden hazırlaması sınav sabahı yaşanacak zaman kaybı ve karmaşayı önler. Ortamın ısısına göre giyip çıkarabileceği şekilde tişört ve yelek gibi katlı şekilde giyinmesi sınav sırasında ortamın ısısından etkilenmemesini sağlar.
Sınav günü çocuğunuza uğurlarken ya da vedalaşırken süreci fazla uzatmaktan kaçının.
Elinden gelenin en iyisini yapacağını biliyorum” gibi cümlelerle ona güvendiğiniz mesajını verin. Motive etmek amacıyla daha fazlasını söylemeye çalıştığınızda sınava yönelik heyecanının artmasına neden olabilirsiniz.
Çoğu zaman içten bir şekilde sarılmak çok daha işe yarayabilir.
Bahçeşehir Koleji PDR Bölümü