Özgüvenli, sorumluluk sahibi ve mutlu çocuklar yetiştirmek sanıldığı kadar zor değil.
BİLİNÇLİ EBEVEYNLİK
Çocuk gelişiminde çocuklarını dogru yetiştirip yetiştiremedikleri konusunda pek çok anne-babanın kuşkuları olabilir. "Acaba yanlış mı yapıyorum?" sorusu zihinlerini kurcalar çoğu zaman. Benzer soruların yanıtları kimi zaman her birimiz için farklı olsa da çocuğumuza aile olarak sağlamamız gereken temel duygular bellidir. Bunlar birkaç başlık altında incelenebilir.
ÖZDEĞER VE ÖZGÜVEN
Aile içindeki etkileşim çocukları ya "ben değerliyim" ya da "ben değersizim" duygusuna götürür. "Ben değerliyim" hissi yeterince doyurulamazsa çocuk her türlü davranışla bunu elde etmeye çalışır. Değerli olduğuna inanan çocuk kendini kanıtlamak için aşırı davranışlarda bulunmaya gerek duymaz.
Dışarıdaki tehlikeli olayların aile içine giremeyeceğine inanma ihtiyacı bu gereksinmenin temel nedenidir. Eğer çocuk ev içinde kendini güven içinde bulmuyorsa ailenin dışında bir yere yönelir. Aile ile olan bağlarını koparır.
YAKINLIK VE DAYANIŞMA
Aile içinde güven ve dayanışma varsa çocuğun aile dışında karşılaştığı, strese yol açan olumsuz olaylar yıkıcı etkisini pek göstermez. Çocuk gelişiminde güven duygusunun yoğun hissedildiği bir aile, dış dünyanın sebep olduğu sıkıntı ve kaygılardan çocuğu korur. Böyle bir ortamda yetişen çocuklar kendilerine olduğu kadar çevrelerine de güvenirler.
Eğer aile içinde dayanışma ve karşılıklı güven sağlanamamışsa çocuklar stres altında kalıp gerginlik ve özgüven problemi yaşarlar. Dolayısıyla çevreleriyle de yakın ilişkiler kuramazlar.
SORUMLULUK DUYGUSU & ZORLUKLARLA BAŞA ÇIKMA
Ebeveynler davranış ve sözleri ile sorumluluk duygusunu ifade ederler.
Aile içinde sadece anne-baba değil herkes sorumluluk duygusunu paylaşır. Elbette ki çocuklara sorumluluk yaşları oranında yüklenmelidir. Tüm sorumluluğu kendi üzerine alan, çocuğuna sorumluluk vermeyen aileler kendi yaşamını biçimlendirmekten aciz, sürekli başkalarından yardım bekleyen fertler yetiştirir. Bu şekilde yetişmiş çocuklar yetişkinliklerinde de yaşadıkları sorunlardan başkalarını sorumlu tutarlar. Gelişim dönemi göz önüne alınarak çocuğa odasını toplaması, ev işlerine yardım etmesi gibi konularda sorumluluk verilebilir.
Bunu yaparken işlerde cinsiyetçi ayrım yapılmamalıdır. Çocuğa her şey hazır verilmemelidir. Sorumluluk duygusunun gelişimi ile ilgili anlatılanlar zorluklarla mücadele etme ile ilgilidir. Çocuğun içinde bulunduğu gelişim dönemi göz önünde bulundurularak kendi sorunları ile baş başa kalıp mücadele etmesi sağlanmalıdır.
Bu durum onların zorluklar ile mücadele etmelerine fırsat tanır ve kendisine güvenen, sorun çözme becerileri gelişmiş bireyler olarak yetişmeleri için kesinlikle gereklidir. Karşılaştıkları her zorlukta ebeveynlerinden yardım alan çocuklar başkalarına muhtaç, kendilerine güvensiz olur, potansiyel yeteneklerini, becerilerini keşfedemezler.
MUTLULUK
Aile ortamı bir mutluluk ortamıdır. Şimdiye kadar anlatılan gereksinimlerin karşılanması mutlu olmayı getirir. Evde değerli olduğu duygusunu tadan çocuk mutlu olur ve başardıklarından mutluluk duyar. Bu temel duyguları sağlayabilmek için yapabilecekleriniz hiç de karmaşık değil.
Çocuklarınıza yaklaşımınıza dair farkındalık geliştirmeniz ve onlarla iletişiminizde bilinçli bir yol izleyebilmeniz için daha uygun olacaktır.
• Anne-babalık amaçlarınızı saptayın. Nasıl bir ilişki istediğinizi düşünerek kısa ve uzun vadeli hedefler belirleyin.
• Onlara yaklaşımınız başkalarının yanında farklı, baş başayken farklı olmasın.
Yazan : Burcu Aksongur